Henryk Sienkiewicz „Bez dogmatu”

Zacząłem swoim zwyczajem zgłębiać się, rozmyślać, przez co przefilozofowałem własne i cudze szczęście.

Leon 

Muszę wyrzucić z siebie wszystkie negatywne uczucia, które wzbudził we mnie Sienkiewicz lekturą Bez dogmatu. Ponoć w latach dziewięćdziesiątych XX wieku ludzie zaczytywali się w tej powieści. Uważano ją za prekursorską w dziedzinie prozy konfesyjnej (wyznaniowej) na gruncie polskim i niezwykle zajmującą. Prekursorska nie była, przynajmniej dwie powieści tego typu (napisane przez polskich autorów) wydane zostały na rok przed Bez dogmatu. Jeśli zaś o określenie "zajmująca" chodzi... to zapraszam na dramatyczne wyznania poniżej. Nie będzie to typowa recenzja, gdyż nie jestem się w obecnym stanie na nią zdobyć, zbyt wzburzyło mnie czytanie. Podzielę się po prostu swoimi wrażeniami :).

Leon Płoszowski to trzydziestopięcioletni arystokrata, który od początku do końca swojego życia nie musi zaprzątać sobie głowy sprawami finansowymi. Żyje z tego, co udało się zebrać jego przodkom, wydaje rodzinną fortunę na własne uciechy, podróże, kobiety, przedstawienia i sztukę. Uważa się za osobę oczytaną, interesującą i zaznajomioną ze światem. Uważa się także za filozofa  (jego obszerne rozważania filozoficzne były dla mnie nie do zniesienia).

Przychodzi taki czas w jego życiu, że ciotka podsuwa mu kuzynkę (!) jako kandydatkę na żonę. Och, tutaj następuje moja ulubiona część, Leon rozwodzi się nad pięknem Anielki. Piękno tejże kobiety przejawia się mianowicie w gęstych, czarnych brwiach i "puchu"/ "meszku" pokrywającym jej twarz oraz ręce. Przy wyznaniu głównego bohatera, iż (parafrazuję) gdyby ciotka wiedziała o teorii Darwina, to wiedziałaby, ze podsuwa mi "mój typ", przed oczami stanęła mi tylko wizja brakującego ogniwa między homo neandertalis a homo sapiens. Później, gdy Płoszowski wdał się w romans z Laurą, opisywał jej urodę jako klasyczną, a kobieta miała... zrośnięte brwi. Naprawdę, nie wiem co siedziało w głowie Sienkiewicza. Rozumiem, że zwyczaj depilacji stał się powszechny lata po śmierci autora, za jego czasów kobiety nie mogły pokazywać nawet nóg, ale bez przesady! Odtrącające te typy sienkiewiczowskiej kobiety.

Swoją drogą, przy czytaniu którejś z kolei pozytywistycznej lektury robi się dość monotonnie, gdy postacie umierają. Nie będę zdradzać, kto tym razem zginął, zauważę jednak, że samobójstwo to dość powszechna przyczyna śmierci w czytanych przeze mnie ostatnio lekturach.

Nie zadręczając Was - jeśli nikt nie zmusza Was do przeczytania Bez dogmatu, to sobie odpuśćcie. Jeśli musicie pochylić się nad tym tekstem, to Wam współczuję, sama musiałam przez to przebrnąć.

Jestem naprawdę mocno zawiedziona, nie przepadam za Sienkiewiczem (choć W pustyni i w puszczy oraz niektóre nowele bardzo miło wspominam), ale takiej dłużyzny prawie bez akcji się nie spodziewałam. Treść mogę streścić w dwóch zdaniach:
Arystokrata, który nie stroni od uciech życia, zakochuje się w kuzynce, po czym obrażony namowami do ożenku przyczynia się do małżeństwa ukochanej z innym. Po pewnym czasie główny bohater zmienia zdanie i postanawia odzyskać względy mężatki, lecz ona jest wierna poślubionemu mężczyźnie.

Wybaczcie mi ten tekst i potraktujcie go z przymrużeniem oka, ale czytanie tego "dzieła" było dla mnie torturą.

Podsumowanie:

Autor: Henryk Sienkiewicz

Tytuł oryginalny: -

Wydawnictwo: Państwowy Instytut Wydawniczy

Rok wydania: 1957

Liczba stron: 432

Dla kogo? Lektura może być przydatna do wszelkich prac (maturalnych, licencjackich, magisterskich) badających dzieła stylizowane na pamiętnik. Trudno polecać mi książkę, która mi się nie podobała, więc, by nie być nieautentyczną, nie będę sztucznie dopatrywała się w niej plusów.

Coś ode mnie: Męczyłam się ponad dwa tygodnie. Najnudniejsza książka przeczytana w roku 2015 - taką subiektywną ocenę mogłabym przypisać tejże powieści.

Treść: 2/10

Styl: 4/10

Okładka: 5/10 (neutralna)

Moja ocena: 3/10